ความเป็นมา ยำยอดมะขามของชาวล้านนา มีหลากหลายสูตรตามแต่ละท้องถิ่นในภาคเหนือ ยอดมะขามมีรสเปรี้ยว จึงมักจะถูกนำมาใส่ในอาหารเพื่อเพิ่มรสชาติให้อร่อยมากยิ่งขึ้น คุณค่าทางโภชนาการ ยอดมะขามหรือใบมะใบสดมะขาม ใช้เป็นยาถ่าย ยาระบาย ขับลมในลำไส้ ช่วยรักษาหวัด อาการไอ หอมใหญ่ มีวิตามินซีสูง และต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกายและช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ส่วนผสม ยอดมะขามอ่อน 2 ถ้วย หอมใหญ่ซอย 1 ถ้วย หอมแดงเจียว 1/2 ถ้วย น้ำปลา 1 ช้อนโต๊ะ มะเขือเทศลูกใหญ่ ผ่าซีก 80 กรัม แคบหมูหั่นละเอียด 1 ถ้วย พริกแห้งทอด 3 เม็ด วิธีทำ นำยอดมะขามอ่อน หอมใหญ่ และมะเขือเทศใส่ลงในอ่างผสม เติมน้ำปลาคลุกเคล้าให้เข้ากัน พยายามกดให้มะเขือเทศช้ำและคายน้ำออกมาเล็กน้อย จากนั้นใส่แคปหมูหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ และพริกแห้งทอดหักท่อน คลุกเคล้าให้เข้ากันอีกครั้ง ตักเสิร์ฟ